Hoe gaatjes voorkomen? Zo houd je jouw gebit sterk en gezond

Iedereen in zijn leven krijgt ooit te maken met gaatjes in je mond. Gaatjes worden ook wel cariës genoemd. Gelukkig kun je met de juiste mondverzorging en een paar slimme gewoontes gaatjes grotendeels voorkomen. In deze blog ontdek je stap voor stap hoe je je tanden optimaal kunt beschermen tegen tandbederf.

Hoe ontstaat gaatjes?

Gaatjes ontstaan door een samenspel van bacteriën, suikers, zuren en tijd. In je mond leeft een hele gemeenschap van bacteriën, die zich ophopen op de tanden in een kleverige laag zoals tandplak. Deze tandplak vormt zich continu, vooral op plekken waar je moeilijk bij kunt met je tandenborstel, zoals tussen de tanden en langs het tandvlees.

Wanneer je iets eet of drinkt dat suikers of koolhydraten bevat, gebruiken deze bacteriën die suikers als brandstof. Daarbij produceren ze zuren als bijproduct. Deze zuren tasten het tandglazuur aan de harde, beschermende laag aan de buitenkant van je tanden. Normaal gesproken kan je speeksel dat zuur weer neutraliseren en het glazuur herstellen, maar dat heeft tijd nodig. Als je echter vaak eet of drinkt (vooral zoete of zure producten), krijgt je speeksel te weinig tijd om de schade te herstellen. Hierdoor lost het glazuur langzaam op en ontstaan er kleine zwakke plekken in het tandoppervlak.

Poetsen voor het ontbijt en niet erna

De beste start van de dag is tandenpoetsen. Veel mensen poetsen hun tanden pas na het ontbijt, maar dat is niet ideaal. Na het eten vooral bij producten die zuren bevatten zoals sinaasappelsap, yoghurt of fruit is je glazuur tijdelijk zachter. Als je dan poetst, kun je het glazuur juist beschadigen. Door voor het ontbijt te poetsen, verwijder je tandplak en bacteriën die zich ’s nachts hebben opgebouwd. Zo ga je met een schone mond aan tafel, en zijn je tanden beter beschermd tegen de suikers en zuren die je daarna eet of drinkt. Bovendien zorgt de fluoride in tandpasta ervoor dat er een beschermend laagje op je tanden ontstaat dat direct werkt tegen zuurvorming.

Niet spoelen met water na het tandenpoetsen

Het voelt misschien logisch om na het tandenpoetsen even goed na te spoelen met water, maar dat is juist iets wat je beter kunt laten. Door te spoelen verdun je de fluoride uit je tandpasta, waardoor de beschermende werking sterk vermindert. Fluoride is de belangrijkste stof die het glazuur versterkt en helpt om beginnende gaatjes te herstellen. Als je direct spoelt, verdwijnt deze fluoride laag uit je mond. De gouden regel luidt dus alleen uitspugen, maar niet naspoelen. Zo blijft er meer fluoride op je tanden achter en profiteer je langer van de beschermende werking. Wil je toch het gevoel van een frisse mond behouden? Kies dan voor een mondspoeling met fluoride die geschikt is voor dagelijks gebruik, maar gebruik deze niet direct na het poetsen en wacht minstens een half uur.

Breng tandpasta aan op ragers of flosdraad

Tandenpoetsen alleen is niet genoeg om alle etensresten en bacteriën te verwijderen. Tussen je tanden en kiezen blijft vaak tandplak zitten die je met een gewone tandenborstel niet bereikt. Door ragers of flosdraad te gebruiken met een klein beetje tandpasta erop, zorg je dat ook deze moeilijk bereikbare plekken profiteren van de fluoride. De combinatie van mechanische reiniging (het verwijderen van plak) en chemische bescherming (de fluoride) is bijzonder effectief tegen gaatjes. Ragers zijn ideaal voor grotere ruimtes tussen de tanden, terwijl flosdraad beter werkt bij nauwe tussenruimtes. Maak er een gewoonte van om dit minstens één keer per dag te doen, bij voorkeur ’s avonds voor het slapengaan.

Drinken uit een rietje in plaats van uit een glas

Suikerrijke of zure dranken zoals frisdrank, vruchtensap of sportdrank zijn een belangrijke veroorzaker van glazuurslijtage en gaatjes. Elke slok brengt de suikers en zuren direct in contact met het tandoppervlak. Door uit een rietje te drinken, beperk je dat contact en verklein je de kans dat de zuren het glazuur aantasten. Probeer daarnaast het aantal drinkmomenten per dag te beperken. Niet wat je drinkt, maar hoe vaak je drinkt is vaak het probleem. Elke keer dat je een slok neemt, begint er namelijk een zuuraanval op het glazuur. Door frisdrank of vruchtensap alleen bij de maaltijd te drinken en tussendoor vooral water of ongezoete thee te kiezen, geef je je tanden de tijd om te herstellen.

Poetsen met fluoride tandpasta

Een goede fluoride tandpasta is de basis van een gezond gebit. Fluoride versterkt het tandglazuur, maakt het minder oplosbaar in zuur en helpt bij het herstellen van beginnende gaatjes. Gebruik een tandpasta die minstens 1450 ppm fluoride bevat voor volwassenen, en poets tweemaal per dag minimaal twee minuten met een elektrische tandenborstel of sonische tandenborstel. Elektrische tandenborstel zoals die van Oral-B of Philips Sonicare, verwijderen meer tandplak dan handtandenborstels. Dat is belangrijk, want tandplak is de grootste boosdoener bij het ontstaan van gaatjes. Combineer dit met een zachte borstelkop en vervang deze elke drie maanden voor het beste resultaat.

Veelgestelde vragen over gaatjes voorkomen